Η βιταμίνη D είναι μία λιποδιαλυτή βιταμίνη που παράγεται κυρίως από το δέρμα με την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας (80-90%), ενώ ένα μικρό ποσοστό (10-20%) λαμβάνεται μέσω των τροφών.
Η Σημασία της Βιταμίνης D
Η βιταμίνη D επηρεάζει τη λειτουργία σχεδόν 2.000 διαφορετικών γονιδίων. Είναι απαραίτητη για την υγεία των οστών, ιδιαίτερα στα παιδιά και τους εφήβους, όπου μέχρι την ηλικία των 25 αποκτούν τη μέγιστη οστική τους μάζα. Βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου από τον εντερικό σωλήνα, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη και διατήρηση υγιών οστών και δοντιών.
Επίσης παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Είναι γνωστό το παράδειγμα της Φιλανδίας, προ 20ετίας περίπου, όπου μετά την απόφαση για ενίσχυση των γαλακτοκομικών με βιταμίνη D (χολικαλσιφερόλη) παρουσίασε μείωση της εμφάνισης Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 1 (ΣΔτ1). Σε συνέχεια αυτού όπως δείξαμε με μελέτη 10ετούς διάρκειας που δημοσιεύσαμε πρόσφατα, σε μεγάλο ξένο περιοδικό, και περιελάμβανε 50 παιδιά με προδιάθεση για ΣΔτ1, η χορήγηση της ενεργού βιταμίνης D και των αναλόγων της είναι ικανή να αντιστρέψει σε σημαντικό ποσοστό την θετικότητα των αντισωμάτων και κατά συνέπεια την εξέλιξη της νόσου.
Πηγές Λήψης Βιταμίνης D
Η βιταμίνη D μπορεί να ληφθεί από διάφορες πηγές:
- Φως Ηλίου: Η έκθεση στο ηλιακό φως είναι η πιο φυσική και αποτελεσματική πηγή βιταμίνης D. Το δέρμα παράγει βιταμίνη D όταν εκτίθεται σε υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB). Συνιστάται καθημερινή έκθεση στον ήλιο για περίπου 15-30 λεπτά, ειδικά κατά τις πρωινές ή απογευματινές ώρες.
- Διατροφή:
- Λιπαρά Ψάρια: Σολομός, σαρδέλες, τόνος και σκουμπρί είναι πλούσιες πηγές βιταμίνης D.
- Εμπλουτισμένα Τρόφιμα: Γάλα, χυμοί, δημητριακά και άλλα προϊόντα συχνά εμπλουτίζονται με βιταμίνη D.
- Κρόκοι Αυγών: Οι κρόκοι των αυγών περιέχουν μικρές ποσότητες βιταμίνης D.
- Συμπληρώματα Διατροφής: Σε περιπτώσεις όπου η πρόσληψη βιταμίνης D από την έκθεση στον ήλιο και τη διατροφή δεν είναι επαρκής, τα συμπληρώματα βιταμίνης D μπορεί να είναι απαραίτητα. Η ημερήσια πρόσληψη εξαρτάται από την ηλικία του παιδιού. Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ενδοκρινολογική Εταιρεία οι ημερήσιες συνιστώμενες δόσεις για την επίτευξη των βέλτιστων επιπέδων είναι: <1 έτους 1000IU, 1-3 ετών 1500IU, 4-8 ετών 2000IU, 8-12 ετών 3000IU, ενώ έφηβοι & ενήλικες 4000IU.
Φυσιολογικά επίπεδα Βιταμίνης D
Tα 30 ng/ml είναι απαραίτητα ως ελάχιστα επίπεδα για την υγιή λειτουργία των οστών, για την ιδανική όμως λειτουργία του ανοσοποιητικού και των υπόλοιπων συστημάτων, απαιτούνται επίπεδα υψηλότερα από 40-50 ng/ml, τα οποία μπορούν να επιτευχθούν μόνο με τη λήψη συμπληρωμάτων με τις παραπάνω δόσεις κατά τους χειμερινούς μήνες (Σεπτέμβριο-Μάιο).
Επιπτώσεις της Έλλειψης Βιταμίνης D στα Παιδιά
Η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας στα παιδιά, όπως:
- Ραχίτιδα: Η πιο γνωστή συνέπεια της έλλειψης βιταμίνης D είναι η ραχίτιδα, μια πάθηση που προκαλεί την παραμόρφωση των οστών.
- Καθυστέρηση Ανάπτυξης: Η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να επηρεάσει την κανονική ανάπτυξη των παιδιών, οδηγώντας σε προβλήματα με το ύψος και τη σωματική ανάπτυξη.
- Αδύναμο Ανοσοποιητικό Σύστημα: Τα παιδιά με έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να είναι πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις και ασθένειες, καθώς η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Αυξημένος Κίνδυνος Εκδήλωσης Αυτοάνοσων Νοσημάτων: Υπάρχουν ενδείξεις ότι η χαμηλή βιταμίνη D μπορεί να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως ο ΣΔτ1.
Η επαρκής πρόσληψη βιταμίνης D είναι σημαντική για την υγιή ανάπτυξη των παιδιών. Η έλλειψή της μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Η έκθεση στον ήλιο (με προσοχή όμως για την αποφυγή ανεπιθύμητων παρενεργειών από το δέρμα), η σωστή διατροφή και συχνά τα συμπληρώματα διατροφής είναι οι βασικοί τρόποι για να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά λαμβάνουν την απαραίτητη ποσότητα αυτής της σημαντικής βιταμίνης.
